Hatay’ın tüm yöresel ve coğrafi zenginliğinin mutfağına da yansıdığını kabul etmek gerek. Peki, Hatay denilince aklınıza hangi lezzetler geliyor? Bambaşka lezzetlerle dolup taşan Hatay’ın lezzet dünyasını gelin birlikte keşfedelim. İşte Hatay’da ne yenir ve Hatay’ın en leziz tatları rehberine başlıyoruz.
Mezopotamya’nın kapısı olarak isimlendirilen Hatay; din, mezhep, ırk ve kültür farklılıklarını bir arada yaşatan, bu harman ile renklenen ve zenginleşen bir Akdeniz şehri. Hal böyle olunca bu zenginlik Hatay mutfağını çok leziz tatlarla buluşturmuş.
Hatay Mutfağında Kahvaltı
Türkiye’nin kahvaltısıyla ünlü şehirlerinden biri Hatay, sofrada bir parça boş yer kalmayacak kadar çeşide sahip. Kahvaltıda olmazsa olmaz lezzetlerden leblebi gibi minik ve yöreye özgü halhalı zeytini, kırma zeytin, tamamen Antakya’ya özgü fermente bir lezzet olan Sürk yani küflü çökelek peyniri, tuzlu yoğurt, taze Antakya peyniri ve acı Samandağ biberi, kıtte (acur) gibi lezzetleri görürsünüz. Hemen hemen her kahvaltılığın üzerine bol miktarda zeytinyağı eklenir. Tüm kahvaltılıkların lezzetini bir adım öne çıkaran lezzetin sırrı da aslında zeytinyağı oluyor.
Kahvaltılık ürünleri daha yakından tanıyacak olursak mesela sürk peyniri, taze çökeleğin çeşitli baharatlarla yoğurulması ve şekil verilip bekletilmesiyle oluşan çok özel bir ürün. Büyük bir koni şekli verilerek bekletilen peynir, hasır tepsilere dizilir ve üzerine temiz bir tülbent kapatılarak saklanır. Bekledikçe lezzeti yerine gelen, fermente olan peynir kendine has bir renk ve kokuya bürünür. Sofralara geldiğinde ise pembemsi renkte ve yoğun bir lezzete sahip olur.
Yoğurdun Orta Asya’dan gelen hikayesini başka bir boyuta taşımış bir diğer Hatay lezzeti ise tuzlu yoğurt. Yörede yoğurdu uzun süre saklayabilmek için tuzlayıp incir odunu ateşinde, bakır kazanlarda kaynatmışlar. Yoğun kıvamlı ve tuzlu, krem peynir kıvamında bir kahvaltılık lezzet. Tuzlu yoğurt da yine bekledikçe lezzeti zenginleştiren bir aromaya sahip.
Zeytine Hatay mutfağında “attun” deniyor. Siyah zeytinden daha çok yeşil zeytin tüketiliyor. Yeşil zeytin kırma olarak, hatta çoğunlukla çekirdekleri ayıklanmış şekilde sofralarda yer alıyor. Bir de zahter salatası var ki anlatılmaz, tadılması gereken bir lezzet. Taze zahtere çekirdeksiz yeşil zeytin ile ceviz, taze soğan ve nar ekşi de eklenince bence yörenin en muhteşem lezzeti ortaya çıkıyor.
Hatay’da bu eşsiz lezzetleri bir arada tadabileceğiniz Döver’deki Yusuf Dayı Kahvaltı Salonu kesinlikle en iyi adres. Neredeyse bahsettiğim tüm yöresel kahvaltılıkları tek bir sofrada tadabileceğiniz, salaş ve samimi bir mekan.
Hatay kahvaltı sofrasına ve bazı zamanlar da öğlen sofralarına eşlik eden lezzetlerin listesi uzayıp giden cinsten. Hatay’ın mutfağı şenlikli olunca öğünlerde harmanlanıyor. Hem kahvaltıda hem de öğle yemeğinde biberli ekmek, humus, külçe, çökelek salatası, katıklı ekmek, tırnaklı pide gibi lezzetleri tatmak mümkün. Sadece öğle yemeğine has lezzetler de damak çatlatan kıvamda. Özellikle ıspanak borani, Frik pilavı, oruk, kaytaz böreği, aşur gibi lezzetleri Hatay’a geldiğinizde mutlaka denemelisiniz. Tüm bu lezzetleri tek bir yerde denemeniz için önerim; Sultan Sofrası.
Olmazsa Olmaz Sini Kebabı ve Kağıt Kebabı
Öğlen ve akşam yemeği sofraları da kahvaltı ve öğle yemeği gibi harmanlanmış. Hatay’ın yayla ilçesi Belen’in Türkiye’de ünlenmiş yemeği Belen Tava, Antakya Uzun Çarşı’da tadına doyulmaz, eski usulden fırınlarda pişen Sini Kebabı ve Kağıt Kebabı parmak ısırtan cinsten. Hatay’ın kebapları insana “iyi ki varsın Arap mutfağı” dedirtiyor.
Kasapta seçilen etler elde kıyılıyor, salça ve baharatlarla buluşuyor. Domates, biber ve soğanla fırına veriliyor. Aç karna yiyenler tamamda, tok karna bile yeniliyor. Hatay’da en lezzetli kebaplar kasaplardan çıkıyor çünkü kasaplar etleri kendileri kıyıyor ve fırına gönderiyor. Lezzetin sırrını keşfetmek için en iyi adres Pöç Kasabı.
Künefeyle Mutlu Son
Hatay’da tatlı olarak ne yenir sorusuna ilk akla gelen lezzet tabi ki Künefe. Hatay’ın özel tuzsuz peyniri ve kadayıfıyla yapılan künefelerin tadına varmadan dönmek olmaz. Künefe için bir adres önerisine pek de ihtiyacınız yok, Hatay’dasınız, kötü künefe yemek imkansız gibi bir şey. Ancak Şehrik dört bir yanında Kral künefe, Öz Kral Künefe, Hakiki Kral Künefe gibi Kral Künefe’ nin türevleri mevcut.
Bir diğer tatlı lezzet ise Antakya usulü kireçte kabak tatlısı. Bildiğimiz kabak tatlısından farklı, sönmemiş kirece yatırılarak lezzetlendiriliyor. Bekledikçe kıtır kıtır bir tada dönüşen bu eşsiz lezzeti mutlaka yerinde deneyimleyin.
